Sıralı (Sequential) Şanzıman Nedir? Nasıl Çalışır?
Otomobilin temel bileşenleri vardır. Bunlardan olmazsa olmaz motor ve şanzımandır. Aynı zamanda en çok korunması ve bakımı da aksatılmaması gereken aksamlardır. Modern araçlar içerisinde şanzıman ya da vites olarak tabir ettiğimiz sistem, kendi içerisinde apayrı dünyadır. Genel kullanıcılar arasında düz ve otomatik şanzımanlar bilinir. Aslında olay çok daha derindir. Vites türleri arasında Sıralı Şanzıman ya da Sequential olarak da adlandırılan vites tipi yer alır. Motosiklet ve yarış tipi araçlarda kullanılan bu şanzıman araç modifiyesinde ileriye gitmek isteyenlerinde tercihi oluyor. Peki sıralı şanzıman nedir ve nasıl çalışır? Merak edenleri yazının devamına alalım.
Sıralı (Sequential) Şanzıman sistemini mühendislik terimlerini kullanmadan ve çokta derine inmeden en basit şekilde aktaracağım. Bildiğimiz manuel şanzımanlara benzeyen ve otomatik viteslerle karıştırılan bu şanzıman tipi aslında otomatik ile alakası yoktur. Bir nevi manuel vites olarak kullanılır. Debriyaj vardır. Aracı çalıştırıp aracı hareket ettirmek için debriyaja basıp ilk kalkışı yaparsınız. Daha sonra ki geçişlerde debriyajla alakanız olmaz. Vitesi kendinize çekince bir üste geçiş yaparsınız, itince de vites düşersiniz. Fakat bunu yaparken 4’ten 2’ye çekeyim, 1’den 3’e atayım olayı yoktur. Zaten adını da bundan alır. Yani vites oranları peş peşe sıralıdır. Atlama yapamazsınız. Yani sıralı şanzıman mantığı bunu gerektirir.
Peki Neden Sıralı Şanzıman Kullanılır?
Bu vites türü motor sporları dünyasının vazgeçilmezidir. Çünkü vites geçişleri çok seri yapılır ve bu esnada güç kaybı da mümkün olduğu kadar minimum seviyede tutulur. Bu da çatır çatır vites geçişlerini sağlayıp aracın üst hızlara ulaşmasına imkan tanır. Ayrıca sürücü için harika kullanım kolaylığı sağlar. 1. vites konumunun dışında debriyaj kullanılmadığı için sürücünün araçla daha iyi bütünleşmesi gerçekleşir. Bunlarda yarışta ciddi kolaylık sağlar. Bunun yanı sıra bir projeniz vardır. Kaputun altında bir araba parası yatırmışsınızdır. Şanzıman olayını da kökten çözüp maksimum performans alma düşünceleriniz vardır. İşte o zaman Sequential Şanzıman tercih edersiniz.
Sıralı şanzıman fiyatlarını merak amaçlı araştırdım ve karşıma Nissan 350Z, Totota GT86, Mazda MX-5 gibi birçok araç için üretim yapan İngiliz firma çıktı. 6 bin sterlinden başlayan fiyatlarla satılan bu şanzımanı sıkı bir otomobile koymak önemli bütçe isteyecektir. Fakat kusursuz performans isteyenler için verilen her kuruşun hakkını verecektir. Aşağıdaki video, sistemin güzelliklerini daha iyi anlatacaktır.
Sıralı (Sequential) Şanzıman Uygulanmış Subaru Impreza STI
hocam kafama takılan şu otomobil üzerinde sıralı şanzıman kullanılırken boş ve geri vites konumlarına nasıl geçiriliyor araba?